Jego Świątobliwość Siedemnasty Karmapa komentuje autobiograficzne dzieła Ósmego Karmapy Mikjo Dordże

Wiosenne nauki Dharmy Arja Kszema

24 lutego 2021

Po dwudniowej przerwie Jego Świątobliwość Siedemnasty Karmapa kontynuował nauki o niezwykłym życiu i dharmicznych działaniach Ósmego Karmpay Mikjo Dordże. Ponownie podjął temat „podążania za guru” i przeszedł do trzeciej strofy Pochwały „Bez wytchnienia szukał…”:

Kiedy zrozumiał, że wszelkie doczesne i ostateczne pragnienia
Wypełnia Pan Wszystkiego, duchowy przyjaciel,
Ogarnęła go niewysłowiona tęsknota
I wiara, która przekracza wszystko – jemu zanoszę modlitwę.

Szamar Kynciok Jenlak w swym komentarzu stwierdza, że ta strofa mówi o tym, „jak podążał za guru”. Głównym założeniem tej nauki jest to, że duchowy przyjaciel daje nam podstawę dla całej ścieżki. Podążanie za autentycznym guru jest siłą życiową dla nas wszystkich, którzy studiujemy Dharmę, a Mikjo Dordże jest przykładem tej mądrości. Jak już wcześniej mówił o tym Jego Świątobliwość, Mikjo Dordże miał czterech głównych nauczycieli, w tym Sangje Njenpę, dla którego miał niezwykłe oddanie. Gdy Njenpa Rinpocze zmarł, Ósmy Karmapa wzniósł upamiętniający go pomnik. Przeniesiono go po pewnym czasie do klasztoru Tsurphu, gdzie stał się znany jako „pomnik przestrzeni”. W normalnych okolicznościach, gdy czyjeś szczątki są niesione na miejsce pochówku, recytuje się Guru jogę czterech pór dnia Ósmego Karmapy. Wówczas przynosi się ten posąg na ceremonię, po czym oddaje do klasztoru. Jest to więc niezwykle święty posąg.

Pośród czterech nauczycieli Mikjo Dordże nie wymienia się Gjaltsaba Taszi Namgjala, lecz, jak się już przekonaliśmy, i on był niezwykle życzliwy wobec Ósmego Karmapy. Rozpoznał i intronizował Mikjo Dordże, nadał mu też ślubowania postne mahajany i śluby nowicjatu. Był on pierwszym lamą, za jakim podążał Mikjo Dordże.

W tym momencie Jego Świątobliwość pokazał portrety nauczycieli Mikjo Dordże wraz z datami ich życia. Najpierw zaprezentował Gjaltsaba Taszi Namgjala na starej thance z labrangu Gjaltsaba Rinpocze, prawdopodobnie z czasów Szóstego Gjaltsaba Rinpocze. Gjaltsab Taszi Namgjal żył w latach 1487-1515, odszedł w wieku 29 lat. Jego długie włosy wskazują na „nienajlepsze postępowanie” – zauważył Karmapa. Następnie pokazał podobizny kolejnych lamów – czterech „oficjalnych” nauczycieli. Obraz Sangje Njenpy Rinpocze pochodził ze Złotej Girlandy Kagju. Urodził się około 1457 roku i żył do roku 1525. Kolejnym był Dulmo Taszi Yser, którego lata życia nie są łatwe do ustalenia. Jego Świątobliwość pokazał posąg, który przedstawiał jego rysy. Khencien Ciedrup Senge (1451-1530) był trzecim nauczycielem i tym, który przekazał Mikjo Dordże pełne święcenia. Prezentacja zakończyła się podobizną czwartego nauczyciela, Karmy Trinlepy (1456-1531), którego życiorys będzie również opisany poniżej.

Dulmo Taszi Yser

Omówiszy życiorysy Gjaltsaba Taszi Namgjala i Sangje Njenpy podczas poprzedniej sesji, Jego Świątobliwość poświęcił pozostałą część dnia na przybliżenie postaci pozostałych trzech nauczycieli Mikjo Dordże. Rozpoczął od Dulmo Taszi Ysera, który był bezpośrednim uczniem Siódmego Karmapy Ciedraka Gjatso i był niezwykle szanowany w całym U Tsangu i Khamie. Utrzymywał czystość ślubów i najpierw studiował w Gandenie, klasztorze gelug, gdzie bardzo dobrze poznał sutry i tantry, zanim został uczniem Siódmego Karmapy. Urodził się w Drity nieopodal Jusiu, był synem pana Dulmo (pierwotnie Dumo). Nie znamy roku jego narodzin i nie ma on własnego namtharu. Historia jego życia pojawia się w Złotej girlandzie biografii kagju oraz w Uczcie uczonych. Siódmego Karmapę spotkał, gdy był bardzo młody i otrzymał imię Taszi Yser oraz przekaz mantry mani. Pełne święcenia w tradycji khencien śakja śri, a także abhiszekę Czakrasamwary otrzymał od Ciedrupa Sangpo. Wracając do Khamu, obrał południową drogę i spotkał Ciedraka Gjatso na górze Namty w Kongpo. Otrzymawszy błogosławieństwo Karmapy, wzbudził w sobie ogromną wiarę i porzucił myśl o powrocie w rodzinne strony. Taszi Yser pozostał z Ciedrakiem Gjatso i uzyskał nauki do sześciu jog Naropy, Wskazywania trzech kai i wielu innych tekstów. Przede wszystkim Ciedrak Gjatso przekazał mu swój własny, niekompletny komentarz do Sutry Pradżniaparamity. Dobrze wykształcony przez Siódmego Karmapę udał się do centralnego Tybetu i zyskał sławę, uczestnicząc w publicznych debatach i rozważaniach. Od Situ Taszi Paldziora otrzymał pięć cykli pięciu bóstw Dusuma Khjenpy oraz cykle Bernakciena. Praktykował też gorliwie w górskich pustelniach.

Jeśli chodzi o pięć cykli pięciu bóstw, Jego Świątobliwość podkreślił, że jest to coś, co powinniśmy bardzo dobrze poznać. Podczas wcześniejszych nauk powiedział, że jednym z najważniejszych działań Dusuma Khjenpy było wybudowanie trzech siedzib karma kagju. Innym jego wkładem było pięć cykli pięciu bóstw. Cóż to takiego? Jest to pięć bóstw Wadżra Warahi, pięć bóstw Czakrasamwary, pięć bóstw Hewadżry, pięć bóstw Hajagriwy i pięć bóstw Tary. Jeśli ktoś nas o to zapyta, powinniśmy być w stanie je wymienić, inaczej wpadniemy w zakłopotanie.

W późniejszym czasie Taszi Yser udał się do Surmangu, Ga, Denmy, Driciu Lhogjy oraz Kjapdy i wszędzie tam dokonał wspaniałych czynów. Nauczał Dogłębnych wewnętrznych zasad i innych tekstów linii przekazu. Przekazał wszystko, czego nauczył się od Ciedraka Gjatso, jakby przelewał wodę z jednej wazy do drugiej. Mikjo Dordże darzył go takim samym szacunkiem, jak Sangje Njenpę.

Jak Taszi Yser spotkał Mikjo Dordże? Kiedy Ósmy Karmapa miał osiem lat, znalazł się w rejonie Jusiu. Sangje Njenpa i Taszi Yser razem poszli do Wielkiego Obozowiska i tam poznali Mikjo Dordże. Karmapa poczuł wobec obydwu wielką wiarę i uznał, że byłoby wspaniale, gdyby mógł uczyć się od Tasziego Ysera. Pod jego okiem Ósmy Karmapa studiował wszystkie najważniejsze nauki, od winai po najwyższą joga tantrę, od poezji po gramatykę.

Mikjo Dordże tak pisał o swym nauczycielu:

Dzięki mocy przykładu i błogosławieństw tego mistrza, zafascynowały mnie trzy kosze, sutry, tantry i komentarze do nich, pola wiedzy rozległej i nieco węższej, a nawet najsubtelniejsza terminologia. Nabrałem zainteresowania historiami Wyzwolenia Bhagawana Buddhy, bodhisattwów i ich uczniów. Poczułem radość zadziwienia z powodu czynów króla Dharmy, ministrów, tłumaczy i panditów, oddanie wręcz nie do zniesienia dla rdzennych guru i nauczycieli linii przekazu. Zbroja radosnego wysiłku, by podtrzymać, zachować i szerzyć nauki, zakończenie praktyki troszczenia się o tych, co poszukują Wyzwolenia, metody, które ujarzmią istoty tej epoki upadku, jasno widzące oko umysłu, które wie, co należy zrobić, a co odrzucić oraz, mówiąc ogólnie, mój głód poznania esencji nektaru nauk – to wszystko to błogosławieństwa tegoż guru, który się o mnie troszczył.

A więc, mówiąc krótko, jego zrozumienie Dharmy było wynikiem życzliwości guru.

Mikjo Dordże szczególnie podziwiał ogromne współczucie Tasziego Ysera dla cierpiących. Pomyślał, że szlachetny Awalokiteśwara musi być jak jego guru i to jeszcze powiększyło jego wiarę. Z kolei Taszi Yser uwielbiał swego ucznia za jego czyste intencje, pradżnię i pilność. Przepowiedział, że Mikjo Dordże zostanie wszechwiedzącym mistrzem w Krainie Śniegu, mimo że Ósmy Karmapa był wówczas jeszcze bardzo młody.

Tak naprawdę Mikjo Dordże studiował z nim bardzo krótko, mniej niż trzy lata. Lecz wpływy nauczyciela trwały przez całe życie Karmapy. Dzięki niemu Mikjo Dordże uczył się w pełnym skupieniu przez dwanaście lat. Zrozumiał, że jeśli będzie jadł za dużo, zgromadzi nadmiar flegmy, przez co popadnie w senność. Więc odżywiał się naprawdę skromnie. Pracował z nieustającym wysiłkiem i entuzjazmem, co było zasługą wpływów i błogosławieństw Tasziego Ysera. Gdy Mikjo Dordże myślał o nim, wzbierała w nim wielka wiara i osoby będące z nim czuły żar oddania.

Mikjo Dordże napisał historię Wyzwolenia Pozbawiona fałszu esencja dharmakai. A w niej tak pisał o Taszim Yserze:

Spotkałem guru Dulmo Ysera, który nosił imię swej kasty. On rozpalił we mnie iskierkę prawości, która już kiełkowała, ukazując mi życzliwość zrozumienia pełnych stopni ścieżki nauk Buddhy. Nie zdołałbym odpłacić za życzliwość tej wielkiej istoty, nawet gdyby me ciało zostało starte na niezliczone drobinki.

Taszi Yser zwiększył wiarę Mikjo Dordże w Dharmę i dzięki niemu Karmapa w pełni pojął cztery szkoły filozoficzne. Na tym Jego Świątobliwość zakończył omawianie biografii Tasziego Ysera.

Khencien Ciedrup Senge

Jego Świątobliwość przeszedł do omówienia życia Khenciena Ciedrupa Senge, który przekazał Mikjo Dordże pełne święcenia i wiele nauk. Choć Ciedrup Senge studiował wiele pism kagju, sam nie należał do tej linii. W przeszłości wielu wielkich lamów studiowało z nauczycielami wszystkich tradycji i takie osoby były podziwiane za ich szeroką wiedzę. Dopiero później praktykujący zaczęli ograniczać się do studiowania tekstów tylko jednej linii. Khencien Ciedrup Senge urodził się w roku 1451 w Jeru Silmie, w prowincji Tsang i uczył się Dharmy od piątego roku życia. W wieku lat ośmiu opanował tantry Hajagriwy i Wajroczany Sarwawid i preparował dla swej społeczności sznureczki ochronne. Gdy miał czternaście lat, przyjął śluby nowicjatu od Rabdziora Senge i otrzymał abhiszekę Hewadżry. Po pełnym wyświęceniu tak mocno trzymał się przykazów, że jeśli popełnił wykroczenie, zawsze wyznawał je tego samego dnia. Mówi się, że nakazów pilnował jak własnego oka. Studiował ze słynnym Tangtongiem Gjalpo i w wieku dwudziestu lat udał się do klasztoru Palden Sangpur, który miał pierwszą siedrę w Tybecie i był niczym Nalanda. Przyjął trzy ślubowania, powziął trening umysłu i brał udział w objazdowych debatach, których jednak nie lubił, gdyż nie chciał stać się sławny.

W tamtym okresie w Tybecie były cztery główne klasztory, gdzie można było praktykować winaję. Ciedrup Senge podczas pielgrzymki odwiedził je wszystkie, lecz już wówczas praktyki podupadały. Jednak przywódca szkoły pakdru, Kunga Lekpa, zaprosił tysiąc mnichów do jednego z czterech klasztorów winai, gdzie odbyli odosobnienie pory deszczowej. Ciedrup Senge wygłosił wówczas bardzo dobrze przyjętą mowę. Nieco później wybuchła wojna, a on zrozpaczony uważał, że powinien zaangażować się w praktykę medytacji. Uzyskał instrukcje do sześciu zastosowań od Sonama Senge, a także podstawę tekstową i logiczną poglądu sientong. Zapewne ten khenpo poprosił Mikjo Dordże o nauki do Ozdoby czystego urzeczywistnienia z perspektywy szkoły sientong. Przed zetknięciem się z nią Ciedrup Senge, jak stwierdził sam, czytał teksty, jakby miał „zamknięte nocą oczy”. Lecz teraz wyglądało to jak „otwarte oczy za dnia”.

Ciedrup Senge pragnął udać się na odosobnienie w odludne miejsce, lecz od Khenciena Ciekji Łangciuka otrzymał abhiszekę Wajśrawany Czerwonej Włóczni i został poproszony o nadzorowanie klasztoru Tsokde Gendun Gang. Rozpoczął od roli mistrza dyscypliny, a ostatecznie został opatem i resztę życia spędził tam jako duchowy i polityczny przywódca.

Jak prowadził swe działania? Gdy miał dwadzieścia pięć lat i był opatem Gendun Gangu, napisał suplement do Sutry Pradżniaparamity. W 1506 roku otrzymał komplet tantr njingmy i nawiązał wiele karmicznych związków. Udał się do Kongpo i dał Mikjo Dordże pełne święcenia. Mikjo Dordże chciał, by z nim pozostał, lecz on powrócił do centralnego Tybetu, po drodze zatrzymując się w klasztorze Drikung. Przybyło na spotkanie z nim wielu uczniów, lecz on przepowiedział, że nie pożyje długo. W 1530 roku, gdy miał lat osiemdziesiąt, oznajmił, że umiera. Gdy uczniowie protestowali, powiedział im: „Nie przywiązujcie się. Nie jesteście ode mnie nigdy oddzieleni”. Nie przejawiając żadnej choroby, usiadł w siedmiopunktowej pozycji Wajroczany i odszedł. Jego Świątobliwość zażartował, że był to cud, a my nawet za życia nie potrafimy usiedzieć w tej pozycji!

Na zakończenie prezentacji o Khencienie Ciedrupie Senge Jego Świątobliwość opowiedział jak przekazał on Mikjo Dordże pełne święcenia. Jak wcześniej wspomniano, Sangje Njenpa miał chorą stopę. Pewnego razu powiedział do Mikjo Dordże: „Ze względu na mą chorą stopę pomyślałem, że powinienem przekazać dary Szamarowi Ciekji Drakpie (znanemu też jako Szamar Ciennga Ciedrak)”. Obawiał się jednak, że Karmapa może się obrazić, więc nie przekazał tych darów Szamarpie i stopa nadal go bolała. Sangje Njenpa uznał, że Szamar Rinpocze powinien dać pełne święcenia Mikjo Dordże, lecz ze względu na sprzeciw w Obozowisku i fakt, że Szamar zmarł niedługo potem, tak się nie stało.

Któż więc powinien przekazać śluby Mikjo Dordże? Poradzono mu, by przyjął święcenia od Khenciena Ciedrupa Senge ze względu na pomyślną relację współzależności. Gdy Siódmy Karmapa przybył do Gendun Gangu, witała go złota procesja. Każda z osób trzymała inny dar. Ciedrup Senge miał piękną złotą mandalę ze stosem kolorowych klejnotów. Udało mu się dar przekazać, a od Siódmego Karmapy otrzymał piękną szatę. Ciedrup Senge wyraził życzenie wzbudzenia w sobie bodhiczitty, a Ciedrak Gjatso spojrzał na niego z uśmiechem. Tak więc Ciedrup Senge uznał, że w ten sposób nawiązana została podstawa do tego, by mógł przekazać pełne święcenia Mikjo Dordże.

Powinniśmy wiedzieć, że od czasów Trzeciego Karmapy Rangdziunga Dordże wszyscy Karmapowie przyjmowali święcenia w klasztorze Gendun Gang. Mieli z tym miejscem wspaniałe połączenie, gdyż ukazał im się tam każdy z Szesnastu Arhatów. Ciedrup Senge, jak mówiono, sam był emanacją arhata. Gendun Gang uważany był za jeden z najważniejszych klasztorów, tak więc tam Karmapowie otrzymywali ślubowania linii.

Jednak tym razem Mikjo Dordże napisał do Ciedrupa Senge, prosząc go o przybycie do Wielkiego Obozowiska i nadanie święceń tam. Khenpo odpisał, że ma już siedemdziesiąt dziewięć lat i podróż z centralnego Tybetu do Kongpo zajmie mu siedem miesięcy. Ze względu na wiek i liczne trudności stwierdził: „Nie mogę przybyć”. Lecz Mikjo Dordże wysłał swoich ludzi, by go przekonali. Ponieważ Karmapa tak bardzo nalegał i ze względu na jego silne połączenie z Ciedrakiem Gjatso, Ciedrup Senge ostatecznie zgodził się i dotarł do Garcienu. Po kilku dniach odpoczynku przekazał Mikjo Dordże pełne święcenia. Tęcze wypełniły niebo, a na ziemię spadł deszcz kwiatów. Khencien Ciedrup Senge widywał się z Karmapą codziennie i razem omawiali trudne kwestie dotyczące sutr i tantr. Prawdopodobnie wówczas wprowadził też Karmapę w pogląd sientong. Dał mu też abhiszeki Amitajusa i Wajśrawany Czerwonej Włóczni.

W namtharze Sangje Njenpy Mikjo Dordże tak pisał o Ciedrupie Senge:

Wówczas otrzymałem błogosławieństwa służby wielkiego Khenpo z Tsok Gendun Gangu, osoby, która została wyemanowana przez wielkich siddhów tradycji wszechwiedzącego dzionangu, która z pewnością z tego życia uda się przed oblicze Króla Dharmy w Szambhali, guru, drogocennego Buddhy Ciedrupa Senge, wielkiej istoty urodzonej jako Dzie Karma Tre, który przewyższa ludzi, mistrza jogi, zwycięskiego we wszystkich kierunkach boga, którego umysł wspaniale dojrzał dyscypliną i samadhi.

Otrzymanie święceń od emanacji arhata było dla Mikjo Dordże niewyobrażalnym pożytkiem. Zatrzymał ścinki włosów Ciedrupa Senge, z których rodziły się relikwie. Sam khenpo również odczuwał wielkie błogosławieństwo, mogąc przekazać święcenia Ósmemu Karmapie, a nadając mu abhiszekę Amitajusa, pomógł zapewnić Mikjo Dordże długie życie i rozległą aktywność. Z entuzjazmem chwalił inteligencję i zrozumienie Karmapy, i uważał, że po śmierci spotka jego poprzednika Ciedraka Gjatso w Szambhali.

Karma Trinlepa

Jego Światobliwość przeszedł do życiorysu ostatniego z nauczycieli Mikjo Dordże, Ciokle Nampara Gjalłe Lha, znanego też jako Karma Trinlepa. Urodził się on w rodzinie jednego z możnych w Dakpo w 1456 roku i był bratankiem pewnego uczonego sakji. Jako młody chłopiec wstąpił do instytutu medycznego tradycji surkhar, studiował też nauki njingmy oraz cio. W wieku trzydziestu siedmiu lat przyjął pełne święcenia. Sangje Pel przekazał mu ślubowania bodhisattwy, a także śluby mandali Guhjasamadży i mantry. Od nauczyciela, którego zwano drugim Milarepą, otrzymał Sześć Dharm Sukhasiddhiego, a Drupcien Ciupur zapoznał go z Pięcioraką mahamudrą i innymi tematami. Nawiązał dharmiczne relacje z Lopponem Sangje Gonpo, Gesze Gendunem Lhundrupem i licznymi innymi lamami, od których otrzymał Wadżrakilaję, Pieśń wadżry i inne teksty. Studiował gramatykę sanskrycką i tybetańską oraz wiele innych dziedzin i otrzymał rozmaite nauki, instrukcje i abhiszeki od wielu wielkich uczonych i medytujących.

Kiedy spotkał swego rdzennego guru Ciedraka Gjatso, zrozumiał, że Karmapa jest ni mniej ni więcej jak tylko naturalnym Buddhą i uznał go za swego mistrza. Ich związki sięgały wielu żywotów wstecz. Siódmy Karmapa powiedział Karmie Trinlepie, że jeśli ten zachowa linię kagju, to Karmapa przekaże mu ją w całości. Karma Trinlepa przystał na to. Dopiero wówczas Karmapa przekazał mu instrukcje doświadczenia sześć jog Naropy, co zajęło pięć miesięcy. W tamtym czasie mieszkał on w małym namiocie w pobliżu Garcienu i przychodził do Karmapy po wskazówki, po czym wracał na swe odosobnienie. Wkrótce Karma Trinlepa przejawił cudowne znaki osiągnięcia, o jakich pisze się w tekście. Później otrzymał nauki do Współpowstających jog mahamudry, Czterech Dharm oraz Drogocennej ozdoby Wyzwolenia, a także o tym jako rangtong i sientong nie są ze sobą sprzeczne itd. Wszedł w posiadanie dzieł zebranych Rangdziunga Dordże i otrzymał szczegółowe wyjaśnienia do Dogłębnych wewnętrznych zasad pięć razy. Wielu innych, zbyt licznych, by ich tu wymieniać, mistrzów przekazało mu nauki.

W centralnym Tybecie udał się do Ciekhor Lhunpo i wybudował tam wysoki na 25 piędzi posąg. Jakiś czas potem Ciegjal Cziapa przekazał w darze klasztor Ciekhor Lhunpo, wraz z jego wszystkimi posągami i pięciuset mnichami, siódmemu Karmapie, który mianował Karmę Trinlepę opatem. Jednym z działań Karmy Trinlepy było otworzenie w regionie Myn fabryki produkującej najlepszy papier do tekstów. W Teu Ra założył siedrę w tradycji sakja.

Tytuł „Karma Trinlepa” wskazuje na pozycję, a więc prawdopodobnie otrzymał go, gdy został opatem klasztoru Ciekhor Lhunpo. Wzniósł tam wysoki na jedną kondygnację posąg Gośri Paldziora Dondrupa. Podzielił też pięciuset mnichów na cztery grupy i nadzorował wstępne nauki dla nich. W tym czasie nauki rozkwitały. Karma Trinlepa spędził również trochę czasu w górskiej pustelni, lecz kiedy mnisi z Garcienu udali się do Lhasy, przyłączył się do nich. W Lhasie Karmę Trinlepę mianowano lamą w klasztorze Karma Dratsang, który nadal tam stoi. W klasztorze Ramocie rozpoczął nauczanie komentarza do Pradżniaparamity autorstwa Siódmego Karmapy pt. Lampa trzech światów. W okolicy świątyni Dziokhang położył kamień węgielny pod budowę nowego klasztoru, lecz pojawiły się wówczas trudności. Jako, że klasztory Drepung i Sera znajdują się w okolicy, wywiązał się konflikt, gdyż niektórzy sądzili, iż kagju usiłuje przejąć władzę. Tak naprawdę cały projekt wyłonił się z czystej wizji Siódmego Karmapy, która dotyczyła świeckich mieszkających w pobliżu Dziokhangu. Karma Trinlepa zbudował klasztor Thupten Ciekhor, aby oczyścić okolicę. Wielkie zgromadzenie Sanghi praktykującej winaję byłoby w tym miejscu bardzo pomyślnym znakiem, lecz Siódmy Karmapa zmarł wkrótce po otwarciu klasztoru i popadł on w ruinę. Karma Trinlepa założył również siedrę Karma Leksie Ling, głównie do studiowania sutr. W 1527 roku spotkał Mikjo Dordże i nauczał go wielu aspektów Dharmy. Mikjo Dordże ułożył dla niego kilkanaście modlitw o długie życie i czuł, że Karma Trinlepa osiągnął poziom wejścia na ścieżkę. Jego dzieła zebrane liczą sobie ponad dziesięć tomów i wciąż mamy do nich dostęp. Karma Trinlepa zmarł w 1539 roku w wieku osiemdziesięciu czterech lat. Choć wywodził się z tradycji sakja, później szerzył nauki kagju. Jego uczniowie należeli więc do obu linii.

Jego Świątobliwość zapowiedział, że podczas kolejnej sesji opowie o tym, jak Mikjo Dordże podążał za Karmą Trinlepą jako swym guru. Zauważył też, że upłynęło już siedem dni nauk, a on dopiero omówił trzy lub cztery strofy. Karmapa zapytał sam siebie w jaki sposób zdoła przejść przez cały tekst. Jego intencją było nauczanie bardzo szczegółowo obydwu Pochwał. Plan zakłada zakończenie wyjaśnień w tym roku, lecz jeśli będzie taka konieczność, być może nauki rozciągną się na rok przyszły.

Gjalłang Karmapa na zakończenie przekazał kilka krótkich uwag o tym, jak był źle traktowany przez zarządcę w Tsurphu, gdy był mały. Wielu pytało: kim jest ten zarządca i gdzie on teraz jest? Lecz jeśli ktoś zamierzałby pojechać do Tybetu, odszukać go i robić mu trudności, niech nie traci czasu. Zarządca już nie żyje. Karmapa wcześniej wspomniał tę historię tylko po to, by zobrazować trudności i problemy, przed jakimi stanął Mikjo Dordże. „Po prostu postanowiłem dopowiedzieć co nieco z własnych doświadczeń… Jednak nie myślę, że on zrobił mi coś złego i nie odczuwam żadnej potrzeby zemsty”.

Tymi słowami Jego Świątobliwość zakończył kolejną sesję dogłębnych nauk o życiu Mikjo Dordże, jego niezwykłych guru i życzliwości, jaką wszyscy Karmapowie – dawni i współcześni – nieustająco darzą swych uczniów.