Mańdziuśri Nama Samgiti

26 stycznia 2021 roku J.Ś. Karmapa rozpoczął siódmy dzień Modlitw o Uspokojenie Przeszkód takim wprowadzeniem:

Mam nadzieję, że macie się wszyscy dobrze.

Dzisiaj, siódmego dnia Modlitw o Uspokojenie Przeciwności, będziemy wspólnie recytować „Mandziuśri Nama Samgiti”.

Imię Mańdziuśriego pojawia się w wielu sutrach mahajany. Pośród wszystkich licznych bodhisattwów należy on do tych najważniejszych. Pan Atiśa i inni uważali, że w Tybecie istnieją dwa główne nurty mahajany: linia dogłębnego poglądu i linia rozległej aktywności. Pierwsza z nich przede wszystkim podąża za naukami Mańdziuśriego. Jest on zatem tak samo ważny jak Maitreja, regent Buddhy i przyszły, piąty buddha tego eonu. 

W Chinach Awalokiteśwara, Mańdziuśri, Samantabhadra i Kszitigarbha uważani są za czterech najważniejszych bodhisattwów a z każdym z nich związane jest znane święte miejsce. Awalokiteśwara związany jest z Putuo Szan, Mańdziuśri z Łutai Szan, Samantabhadra z Emei Szan, a Kszitigarbha z Dziuhua Szan. Te cztery góry uznaje się za święte miejsca dla buddyzmu w Chinach.

Istnieje kilka różnych objaśnień dotyczących pochodzenia Mańdziuśriego. Zgodnie z „Sutrą Nirwany Mańdziuśriego”, która została przełożona na język chiński w III wieku przez świeckiego praktykującego z Zachodniego Qui, Nie Daoszena, Mańdziuśri urodził się w bramińskiej rodzinie w Śrawasti. Potrafił mówić tuż po urodzeniu. Gdy dorósł i się wykształcił, nikt nie mógł dorównać jego wiedzy. Później spotkał Buddhę, opuścił dom i został mnichem. Dzięki sile swego ‘samadhi heroicznego przekroczenia’ był w stanie wysyłać emanacje we wszystkich kierunkach. Przepowiedziano w tej sutrze, że przebudzi się do Stanu Buddhy czterysta pięćdziesiąt lat po parinirwanie Śakjamuniego. Ta sutra przedstawia go zatem jako człowieka.

Jednak inne źródła utrzymują, że osiągnął on Stan Buddhy wiele eonów temu. Zaś „Sutra przymiotów krainy Mańdziuśriego”, która stanowi piętnasty rozdział zbioru sutr „Ratnakuta”, uczy, że w przyszłości szlachetny Mańdziuśri przebudzi się jako Tathagata Samanta Darszana w południowym świecie Wiradża Sanczita. Podobnie opisuje to „Sutra białego lotosu współczucia”. Ale dwunasty rozdział zbioru sutr „Awatamsaka” twierdzi, że Mańdziuśri przebywa teraz w świecie nazywanym Kanakawarma na wschodzie i wyraźnie wskazuje, że mieszka on na Łutai Szan w Chinach.

Dzisiaj będziemy recytować „Mańdziuśri Nama Samgiti” i możecie się zastanawiać, jakie znaczenie ma ten tekst. Jest on niezwykle ważny, szczególnie dla sekretnej mantry. Podsumowuje on bowiem wszystkie kluczowe punkty ścieżki wadżrajany. Dla przykładu, wielki komentarz Kalaczakry „Niesplamione światło” mówi, że nie sposób zrozumieć ścieżkę tantr bez znajomości „Nama Samgiti” i że Kalaczakrę należy poznawać poprzez ten właśnie tekst. Objaśnia się go różnorako w komentarzach zawartych z Tengjurze. Niektóre przedstawiają go jako joga tantrę, inne jako annutara joga tantrę, jeszcze inne jako tantrę Kalaczakry albo tekst dzogczien. Jest taka opowieść przekazana przez lamów przeszłości, o tym jak Czandrakirti spotkał Czandragomi i spytał go o jego wykształcenie. Czandragomi odparł: ‘Znam gramatykę Panini, „Pochwały w stu pięćdziesięciu wersach” oraz „Mańdziuśri Nama Samgiti”. Nic poza tym.’ Mówi się Czandrakirti zrozumiał wtedy, że Czandragomi znał gramatykę, sutry i tantry. Wynikałoby z tego, że sama znajomość „Mańdziuśri Nama Samgiti” plasuje nas w randze znawców tantr.

Tybetański przekład „Mańdziuśri Nama Samgiti” znajdujący się w różnych edycjach Kangjuru należy do Pang Lotsały Lodro Tenpy. Zaś przekład wielkiego tłumacza Rinczena Sangpo nie trafił do Kangjuru, ale jako rdzenny tekst został uwzględniony w „Komentarzu do Mańdziuśri Nama Samgiti” Aczarji Mańdziuśri Kirti, który z kolei zawarty jest w Tengjurze. Większość tradycji tybetańskich zdaje się korzystać z tego właśnie przekładu podczas swoich rytuałów i modlitw. Ja sam, gdy byłem mały, nauczyłem się tego tekstu na pamięć i był to właśnie przekład Rinczena Sangpo,. Dlatego teraz, gdy przychodzi mi recytować tłumaczenie Panga Lotsały, gubię się i mam problemy z wymową. Jednak wielu uczonych twierdzi, że jego przekład jest bliższy sanskryckiemu oryginałowi z manuskryptów odnalezionych w Indiach i Nepalu.

„Mańdziuśri Nama Samgriti” widnieje na starych listach katalogowych z czasów królów dharmy a kilka różnych kopii znalazło się pośród manuskryptów tybetańskich odnalezionych w Dunhuang. Dopisek w przekładzie Panga Lotsały objaśnia, jak był on wcześniej kilkakrotnie tłumaczony i jak zyskał swą sławę. Istnieje także rękopiśmienne wydanie Kangjuru skopiowane w klasztorze Pukdrak, Druptopa Orgjenpy. Dopisek na tym tekście także wspomina kilka różnych przekładów, mówiąc: ‘Istnieje również przekład Lotsały Czime Bumpy i Upa Garge. A także przekład Manga Kharły’. W przypadku gdy istniało kilka przekładów jakiegoś tekstu, różni wydawcy Kangjuru i Tengjuru wybierali tylko jeden, inaczej mieliby zbyt wiele stron do wydrukowania. Z tego powodu wiele przekładów zaginęło, co jest wielką stratą. Dzisiaj, w erze elektroniki, gdybyśmy mogli odnaleźć, zebrać i złożyć tak wiele różnych przekładów tekstów, jak tylko się da, miałoby to wielką wartość dla naszych badań i analiz.

Sakja Pandita chwalił ten tekst, pisząc:

…To król wszystkich tantr, komentarz do wszystkich pism, kwintesencja wszystkich kluczowych pouczeń, źródło wszystkich nauk, szczyt wszystkich pojazdów: „Recytowanie i wychwalanie imion szlachetnego Mańdziuśriego”…

Podobnie wszyscy tybetańscy uczeni i praktykujący darzą „Mańdziuśri Nama Samgiti” wielkim szacunkiem. Gdy powstawał tybetański Kangjur, ten tekst umieszczono w pierwszym tomie tantr. Powiadają, że Lotsała Rinczen Sangpo wyrecytował go sto tysięcy razy w sanskrycie i sto tysięcy razy po tybetańsku oraz zasponsorował kolejnych sto tysięcy recytacji. Pan Tsonghkapa ponoć również recytował go trzy razy przed świtem każdego dnia, żadnego nie pomijając. Nie ma takiej tradycji tybetańskiej – sakja, geluk, kagju, njingma czy innej – która nie zrodziłaby własnego komentarza do „Mańdziuśri Nama Samgiti”. Najstarszy z nich, jak sądzę, wyszedł spod pióra XI-wiecznych mistrzów: Rongsoma Cziesanga i Ngoka Szedanga Dordże. Jest też komentarz samego tłumacza, Panga Lotsały.

Chodzi przede wszystkim o to, że Mańdziuśri jest bóstwem reprezentującym pradżnię, mądrość wszystkich buddhów. Sam Buddha chwalił i z radością witał tych, którzy podąrzali za jego naukami nie za sprawą wiary i tęsknoty, ale w rezultacie głębokiej, prowadzonej z udziałem pradżni, analizy. Powiedział też, że z taką pradżnią można się urodzić, rozwijać ją podczas studiów lub też otrzymać poprzez błogosławieństwo.

Teraz proszę przyłączcie się do mnie i recytujcie ze szczerą wiarą i oddaniem „Mańdziuśri Nama Samgiti”, utrzymując pragnienie, by rozwinęła się w was wielka, dogłębna pradżnia.