Pierwsza sesja wyjaśnień do „Ośmiu strof o treningu umysłu”

20 maja 2017 – Battersea Evolution, Londyn

Ponad dwa tysiące osób, przede wszystkim z Wielkiej Brytanii i Europy, zgromadziły się, aby wysłuchać wyjaśnień Jego Świątobliwości Karmapy do jedenastowiecznego tybetańskiego tekstu „Osiem strof o treningu umysłu” autorstwa mistrza kadampy Gesze Langri Thangpy.

Szkocki klasztor Samje Ling postarał się o piękne udekorowanie hali w Battersea Evolution i przekształcenie jej praktycznie w tybetański lhakhang. Na złotym, aksamitnym tle zawieszono trzy tanki przedstawiające trzy spośród Dwunastu Czynów Buddhy, a na samym środku sceny stanął wielki, zdobiony tron. Po prawej stronie zaaranżowano ołtarz z wizerunkiem Czteroramiennego Czenrezika, którego abhiszeka została udzielona podczas ostatniej sesji nauk. Dodatkowo koloryt sceny uzupełniły dwa wielkie bukiety po obu stronach tronu oraz liczne kwiaty i zieleń wzdłuż podestu.

Lama Jeszie Losal Rinpocze – głowa klasztoru Samje Ling i przewodniczący organizacji Samje Dzong – poprowadził Jego Świątobliwość na scenę. Z wielkim oddaniem i szacunkiem powitał Karmapę w „najpiękniejszym mieście świata” i podziękował wszystkim osobom, które sprawiły, że to wydarzenie stało się możliwe, w tym rządowi Republiki Indii i Centralnej Administracji Tybetańskiej. Rinpocze wyraził nadzieję, że wkrótce Gjalłang Karmapa będzie mógł odwiedzić także Samje Ling, który obchodzi właśnie pięćdziesiąte urodziny.

Po wstępnych modlitwach i ofiarowaniu mandali Jego Świątobliwość wyraził wielkie szczęście, iż wreszcie mógł znaleźć się w Wielkiej Brytanii. Dodał, że wizyta naznaczona jest odrobiną smutku:

Zawsze wyobrażałem sobie, że gdy znajdę się w Londynie, zobaczę tu Akonga Rinpocze. A kiedy wreszcie udało mi się tu przyjechać, jego już nie ma. To mnie smuci. Tym niemniej jestem bardzo szczęśliwy, że Lama Jeszie i inni tak wiernie kontynuują wizję i przebudzoną aktywność Akonga Rinpocze. Jestem pewny, że w przyszłości będę mógł pojechać do Samje Ling.

Przechodząc do „Ośmiu strof o treningu umysłu,” Karmapa rozpoczął od wspomnienia autora tekstu – Gesze Langri Thangpy (1054-1123), któremu nadano przydomek Naburmuszony, ponieważ nigdy się nie uśmiechał i nie śmiał. Wbrew temu, co niektórzy usiłują twierdzić, nie jest to wcale dowodem na to, że praktykowanie Dharmy prowadzi do smutku i przygnębienia. Dowodzi to raczej tego, że Gesze Langri Thangpa był całkowicie pochłonięty praktyką miłości i współczucia. Wydawał się być tak poważny, ponieważ tak bardzo i z czystym sercem przejmował się cierpieniem istot i pragnął ich szczęścia.

Trening umysłu jest szczególnie praktykowany w tradycji kadam. Jeden z najważniejszych tekstów temu poświęconych – „Siedem punktów o treningu umysłu” Gesze Ciekały Jeszie Dordże – pokazuje jak wielki wpływ wywarł Gesze Langri Thangpa. To właśnie po usłyszeniu w bardzo młodym wieku „Ośmiu strof” Gesze Ciekała dołączył do kadampy.

Jego Świątobliwość stwierdził, że wyraz ‘umysł’ oznacza umysł Przebudzenia, bodhiczittę: trening umysłu to po prostu trening w bodhiczitcie. „Bodhi” to ‘Przebudzenie’, zaś „czitta” oznacza ‘umysł.’ Jest to trening absolutnie niezbędny dla tych, którzy pragną stać się Bodhisattwami. Teksty o treningu umysłu podsumowują główne punkty rozwijania bodhiczitty i, jak podręczniki, prowadzą praktykujących krok po kroku w tym kierunku. Są na ogół zwięzłe i łatwe do przyswojenia, w niewielu słowach przekazują wiele treści, można je łatwo zapamiętać i praktykować, a nie jedynie studiować.

Każda z ośmiu strof mówi o innej praktyce. Kontemplując kolejne części tekstu powinniśmy starać się bardziej otwierać nasze serce i umysł. W ten sposób nauczymy się rozróżniać okoliczności niesprzyjąjące rozwijaniu miłości i współczucia oraz takie, które je wzmacniają. Mając taką wiedzę, będziemy potrafili redukować negatywne okoliczności i rozwijać pozytywne.

Pierwsza strofa mówi o uczeniu się jak docieniać i otaczać opieką inne istoty:

Zawsze i z pełną determinacją

troszczyć się będę o wszystkie istoty,

które bardziej niż spełniający życzenia klejnot

pomagają w osiągnięciu najwyższego celu.

Jego Świątobliwość skomentował:

Często przytaczanym przykładem jest zakopany w ziemi diament. Chociaż pokryty jest brudem i błotem, nie ma to wpływu na jego prawdziwą wartość. Podobnie, istnieje tak wiele różnych istot o tak różnorakich wadach. Jednak te wady nie zmieniają wrodzonej, wysokiej wartości istot. Ich podstawowa natura warta jest tego, by się o nie troszczyć.

Czujące istoty nie tylko są jak diament. Tak naprawdę są cenniejsze niż jakikolwiek szlachetny kamień. Wydarzenia XXI wieku pokazują jak bardzo jesteśmy zależni od siebie nawzajem i jak mocno powiązani, jeśli chodzi o to, co niezbędne do życia. Diament sam w sobie nie przynosi nam żadnych korzyści, natomiast czujące istoty pomagają tam bezpośrednio i dlatego są ważniejsze niż nawet najcenniejszy klejnot. Powinniśmy postrzegać je jako „niezwykle cenne i święte, i okazywać im wdzięczność.”

Tą serdeczną poradą Jego Świątobliwość zakończył poranną sesję. Gdy opuścił halę, uczestnicy dzielili się między sobą doświadczeniami tego poranka. Było to, jak się zdaje, dla wszystkich najbardziej niezwykłe, głębokie i radosne doświadczenie. Pokora Karmapy, Jego mądrość i poczucie humoru bardzo wzuszyły obecnych na sali słuchaczy.

Ken Holmes, jeden z najstarszych stażem świeckich buddystów w Wielkiej Brytanii, który pracował blisko z Szesnastym Karmapą, i który sam również jest cenionym nauczycielem buddyjskim, podsumował to następująco:

Zadawane jest mi nieraz pytanie czy widzę podobieństwa między Szesnastym i Siedemnastym Karmapą. Odpowiadam, że i tak i nie. To tak jakby oglądać wielkiego aktora. Nieważne jaką gra rolę, ale gdy zacznie grać, widz dostaje gęsiej skórki. Może zagrać rozmaite role. Szesnasty Karmapa był dokładnie tym, czego potrzebowaliśmy w Wielkiej Brytanii w latach 70-tych, a dzisiaj Siedemnasty Karmapa nie tylko wypowiada słowa, które są nam potrzebne, ale także sposób, w jaki je przekazuje, jest tym, czego potrzebujemy. Gdy tylko wchodzi do pomieszczenia, roztacza tak wspaniały majestat, że jasne jest, iż jesteśmy w obecności kogoś wyjątkowego. Przechodzi od razu do sedna sprawy i wskazuje dokładnie na to, co w danej chwili jest istotne.

Po prawie czterdziestu latach bez wątpienia Karmapa powrócił do Wielkiej Brytanii.

Nagranie wykładów o treningu umysłu z Londynu 2017 r. z polskim tłumaczeniem dostępne jest w sekcji Nauki.