Buddyjska społeczność kobiet

Karmapa od wielu lat głęboko interesuje się żeńską społecznością buddyjską, a także jest głosem, który regularnie wspiera równe prawa i szanse dla kobiet. Jego Świątobliwość w szczególności wziął odpowiedzialność za przywrócenie pełnych święceń dla mniszek w tradycji tybetańskiej. „Wielu ludzi może myśleć, że robię to, ponieważ inni chcą, żebym to robił” - wyjaśnił Karmapa. „Ale nie robię tego, aby udobruchać kogokolwiek lub w odpowiedzi komukolwiek. Bez względu na to, jak inni to widzą, uważam, że jest to niezbędne. Aby podtrzymywać nauki buddyjskie, konieczne jest posiadanie czterorakiej społeczności (w pełni wyświęconych mnichów (gelong), w pełni wyświęconych mniszek (gelongma) oraz świeckich mężczyzn i kobiet utrzymujących wskazania). Jak powiedział Buddha, czteroraka społeczność to cztery filary buddyjskich nauk. To jest powód, dla którego interesuję się tym”. Każdego roku Karmapa organizuje także zimowe spotkanie Arja Kszema, podczas których mniszki otrzymują specjalne nauki i instrukcje, a także odbywają debaty dotyczące filozofii buddyjskiej, aby jeszcze bardziej zwiększyć ich możliwości otrzymania tradycyjnej edukacji.

Pełne święcenia mniszek

Obecnie w tybetańskiej tradycji buddyzmu kobiety mogą przyjmować jedynie święcenia nowicjatu (tyb. getsylma), nie zaś pełne ślubowania bhikszuni czyli gelongmy. Udziela się ich zgodnie z obyczajem chińskim, koreańskim i wietnamskim; reaktywowano je w therawadzie na Sri Lance. 

Buddha pod koniec życia postanowił, że bhikszuni mogą być wyświęcane tylko przez bhikszu, ale ponieważ podczas święceń zadawane są pytania, których bhikszu nie powinien zadawać kobietom (np. odpowiedź na pytanie: Czy jesteś kobietą? powinna być naocznie sprawdzana), kandydatki najpierw były dopuszczane do święceń przez inne bhikszuni.
Nazywane jest to święceniami udzialanymi przez obie Sanghi. Dodatkowo, ponieważ niektóre z pierwszych bhikszuni Buddhy zrezygnowały ze święceń, wprowadził on obowiązek odbycia 18-miesięcznego treningu, podczas którego mniszki dotrzymują ślubów zbliżonych do bhikszuni po to, by się z nimi oswoić i potwierdzić swoje postanowienie. Taka reguła nie obowiązuje mnichów, gdyż za czasów Buddhy żaden z nich nie zrezygnował ze ślubowań. Buddha postanowił jednocześnie, że ślubowań nowicjatu i ślubowań treningu udzielać kobietom mogą tylko bhikszuni, czego w buddyzmie tybetańskim się obecnie nie stosuje.

W 2015 r. podczas drugiego zgromadzenia Arja Kszema jego Świątobliwość Karmapa ogłosił, że pierwszym krokiem do przywrócenia pełnych święceń w tradycji tybetańskiej będzie odnowienie ślubowań śramanery (tzw. nowicjat) i szikszmany (okres próbny) przy udziale mniszek z tradycji Dharmagupta. Stworzy to podstawy, aby w przyszłości mogły być udzielone pełne święcenia bhikszuni.

10 i 11 marca 2017 r., w cieniu Drzewa Bodhi i Stupy Mahabodhi dziewiętnaście mniszek z sześciu różnych klasztorów przyjęło ślubowania śramanery z linii Dharmagupta od mniszek z klasztoru Nan Ling Winaja na Tajwanie.

Arja Kszema

W 2014 r., po raz pierwszy w 900-letnich dziejach szkoły karma kagju, Jego Świątobliwość Karmapa powołał do życia seminaria Dharmy dla mniszek. To wydarzenie jest kontynuowane co roku.

Jak Jego Świątobliwość sam wyjaśnił, ponieważ pewność siebie, obok mądrości, jest dzisiaj przymiotem, który mniszki powinny rozwijać szczególnie mocno, organizowane dla nich seminaria Dharmy przybrały nazwę: Arja Kszema. Arja Kszema była mniszką Buddhy Śakjamuniego, która pośród wszystkich jego uczennic odznaczała się największą pewnością siebie i zrozumieniem Nauk.

Jego Świątobliwość Karmapa osobiście przewodniczył wszystkim sesjom pierwszego zimowego seminarium Arja Kszema, które odbyło się w Bodhgai w Indiach w styczniu 2014 r. Uczestniczyło w nim ponad 200 mniszek z ośmiu klasztorów żeńskich kagju oraz mniszki z zagranicy i wielu świeckich uczniów. Mniszki słuchały wykładów Karmapy, studiowały podstawy logiki buddyjskiej, prowadziły debaty, a także brały udział we wspólnych praktykach i wydarzeniach specjalnych.

W drugim zgromadzeniu Arja Kszema w 2015 r. uczestniczyło około 400 mniszek z dziewięciu klasztorów w Indiach, Nepalu i Bhutanie. Trwający dwa i pół tygodnia program obejmował intensywne studia filozoficzne i dialektyczną debatę, uzupełnioną codziennymi naukami Gjalłanga Karmapy.

W trzecim zgromadzeniu Arja Kszema uczestniczyło róeniż ok. 400 mniszek z Indii, Nepalu i Bhutanu. Dodatkowo przybyły liczne słuchaczki, zarówno mniszki jak i świeckie praktykujące. Dzieki transmisji na żywo w języku angielskim, chińskim i hiszpańskim w sesji uczestniczyło ponad dwa tysiące słuchaczy.

Wszyscy przybyli, aby słuchać każdego ranka przez czternaście dni nauk Jego Świątobliwości Karmapy na temat „Drogocennej Ozdoby Wyzwolenia” Gampopy. Oprócz codziennych debat odbyły się także cztery dni praktyki sadhan: Białej Tary, Karma Pakszi, Ofiary dla Sióstr Tseringma i Chӧ.

W czwartym zgromadzeniu Arja Kszema w 2017 r. wzięło udział 560 mniszek.